មកដល់សព្វថ្ងៃនេះ កសិកម្មនៅតែជាវិស័យមួយយ៉ាងសំខាន់របស់ខ្មែរ។ ក្នុងការប្រកបរបរស្រែចម្ការអ្នកស្រុកនៅតែពឹងផ្អែកលើធម្មជាតិស្ទើរតែទាំងស្រុងនៅឡើយ ជាពិសេសសង្ឃឹមលើទឹកភ្លៀង។ ទោះបីជាបរិមាណទឹកភ្លៀងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់១ឆ្នាំក័ពុំទាន់ទៀតថាអស់ដែរ ត្បិតជួនកាលការដែលបង្អុរមកនោះមិនត្រូវតាមពេលវេលា។ ពេលសំណាបចាប់ផ្តើមលូតលាស់ធម្មតា ភ្លៀងក៏បែរជារាំងទៅវិញធ្វើឲ្យសំណាបក្រៀមស្វិតជួនកាលទៀតសំណាបត្រូវរីកលូតលាស់ស្រាប់តែភ្លៀងក៏ធ្លាក់ជាប់ៗគ្នាច្រើនថ្ងៃ បណ្ដាលឲ្យរលួយខូចអស់ក៏មាន។បើកាលណាដើមឆ្នាំត្រូវធ្លាក់ភ្លៀងហើយ ពុំឃើញធ្លាក់ ហើយចេះតែបន្តការរាំងស្ងួតនេះ ច្រើនអាទិត្យទៅទៀត អ្នកស្រុកតែងនាំគ្នាប្រារព្វ «ពិធីសុំទឹកភ្លៀង»។ ឯរបៀបរបប ឬកិច្ចដែលធ្វើនោះតែងតែខុសៗគ្នាទៅតាមតំបន់ ខ្លះប្រើតែកិច្ចក្នុងជំនឿជីវចលសុទ្ធសាធ ខ្លះទៀតមានបញ្ចូលកិច្ចព្រះពុទ្ធសានាផង។
ពេលនេះ យើងសូមលើកយកតែឧទាហរណ៍ពីរដែលអ្នកដែលអ្នកស្រុកនៅអង្គររៀបចំធ្វើនៅតាមប្រាសាទ។ ឧទាហរណ៍ទី១ ហៅថា «ឆាន់សុំទឹកភ្លៀង» ដោយសារតែនៅក្នុងនោះមានការចូលរួមពីព្រះសង្ឃដែរ។ ពិធីនោះគឺធ្វើនៅមុខប្រាសាទមេបុណ្យ ដែលនៅក្នុងអតីតបារាយ «យសោធរ»។ ឯកាលបរិច្ឆេទហាក់ដូចជាពុំកំណត់ថ្ងៃច្បាស់លាស់ទេ គឺទៅតាមការមូលមតិរវាងអ្នកស្រុក និងអាចារ្យ។
ពិធីសុំទឹកភ្លៀងនេះប្រព្រឹត្តិទៅមួយយប់ពីរថ្ងៃ។ នារសៀលថ្ងៃដំបូង គេរៀបចំកិច្ចសែនក្រុងពាលី ដូចនៅក្នុងពិធីជាច្រើនទៀតដែរ បន្ទាប់មក គេនិមន្តព្រះសង្ឃមកចម្រើនព្រះបរិត្តជាកិច្ចសាសនា។ លុះព្រឹកឡើងថ្ងៃបន្ទាប់ ក្រោយពីព្រះសង្ឃឆាន់ព្រឹករួច នៅជ្រុងឦសាននៃប្រាសាទ អ្នកស្រុកដែលភាគច្រើនមកពីភូមិប្រដាកនៅជិតនោះ យកបង្អែមចម្អាប ផ្លែឈើ គ្រប់មុខមានទ៉ាំងក្បាលជ្រូកផងមកទីប្រារព្វពិធី។ ឯគ្រឿងរណ្ដាប់វិញមានស្លាធម៌ បាយសី ជម និងពែជាធម្មតា។ គ្រឿងទាំងអស់នេះរៀបចំមកសម្រាប់កិច្ចសញ្ជាន់រូប។ ដូច្នោះហើយ ទើបយើងឃើញមានភ្លេង១វង់។
ឯខ្មោចដែលនឹងចូលបន្តបន្ទាប់គ្នាក្នុងរូបនោះ មានច្រើនណាស់ ដូចជាតារាជ(នៅអង្គរវត្ត) តាខូច(នៅប្រាសាទប្រែរូប) តាសុខ តាសៅ តាដំបងដែក តាដំបងក្រញូង នាងផាត់សមុទ្ទ នាងខ្មៅ អង្គទស្វា ជាដើម។ រូបនោះមានច្រើន ហើយសុទ្ធសឹងតែជាមនុស្សស្រី ដែលចូលមកផ្តើមយកម្សៅលាបមុខមាត់ ហូបគ្រឿងស្រវឹងផ្សេងៗ រាំពត់ពេនទៅតាមចង្វាក់ភ្លេង។ ក្រៅអំពីការបន់ស្រន់ដែលអ្នកស្រុកនិយាយសុំទឹកភ្លៀងទៅខ្មោចផ្សេងៗនោះក៏មានអ្នកខ្លះឆ្លៀតមកសាកសួរ ឬបន់ស្រន់អ្វីទៀតដែលចារឿងផ្ទាល់ខ្លួនដែរ។
នៅក្នុងកិច្ចជាបញ្ចប់នោះគឺរូបមេមត់កាន់ធាតចេកពីរកំណាត់ ហើយរាំប្រទក្សិណសំណែន ព្រមទាំងពែ៣ជុំ រួចហើយទើបវាយពែនោះឲ្យដួល ហើយរត់យ៉ាងលឿងផិតពីទីនោះភ្លាម ហាក់ដូចជាខ្លាចគ្រោះថ្នាក់អ្វីកើតឡើង។
gg
ពិធីទី២ ឃើញគេធ្វើនៅតាមប្រសាទនាគព័ន្ធ នៅទៅនោះឥតមានកិច្ចព្រះពុទ្ធសាសនាទេ តែធ្វើជាប់គ្នា២ថ្ងៃដូចខាងលើដែរ។ នៅរសៀលថ្ងៃដំបូង គេរៀបចំពិធីបញ្ជាន់រូបនៅក្នុងបរិវេណប្រាសាទនាគព័ន្ធ។ លុះព្រឹកថ្ងៃបន្ទាប់ អាចារ្យនាំអ្នកស្រុកដើរប្រទក្សិណប្រាសាទនាគព័ន្ធ៣ជុំ ដោយចាក់ទឹកលើក្បាលទ ដែលមានចម្លាក់រូបសំណាកនៅតាមទិញទាំង ៤ ពុំតែប៉ុណ្ណោះមនុស្សក្មេងចាស់លេងជះទឹកដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក អ្នកខ្លះច្រៀងរាំសប្បាយក្អាកក្អាយហាក់ដូចជាកំពុងភ្លៀងធ្លាក់មកមែន៕
ដកស្រង់ចេញពី បណ្ដាញព័ត៌មានវប្បធម៌ខ្មែរ
មតិយោបល់