លោក WILLIAM HENRY BRAGG ជារូបវិទូជនជាតិអង់គ្លេស បានចូលរួមចំនែកក្នុងកាបង្កើតម៉ាស៊ីនកាំរស្មីអ៊ិចដំបូងគេព្រមទាំងបានទទួលពានរង្វាន់ណូបែលរូបវិទ្យាក្នុងឆ្នាំ ១៩១៥។
BRAGG កើតក្នុងត្រូកូលអ្នកក្រីក្រមួយក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស ហេតុនេះឪពុក របស់គាត់តែងតែព្យាយាមសន្សំសំចៃដើម្បីឲ្យកូនបានចូលរៀនសូត្រនឹងគេ។ ដោយស្ថានភាព ក្រលំបាករបស់គ្រួសារ ពេលទៅរៀន គាត់ត្រូវបានមិត្តភក្ក័មើលងាយយ៉ាងខ្លាំង។ BRAGG ពាក់ស្បែកជើងកញ្ចាស់មួយដែលឪពុកបានទុកឲ្យ ស្បែកជើងនោះទាំងចាស់ ទាំងរហែក និងធំជាងជើងរបស់គាត់។
ពេលគាត់ទៅរៀនម្តងគេតែងតែលួចមើលស្បែកជើងរបស់គាត់ហើយសើចចំអក់ទៀតផង។ មានពេលខ្លះទៀតពួកកូនអ្នកមានដែលរៀនជាមួយគាត់បានយកស្បែកជើងនោះទៅលាក់ដូចជាគ្រឿងកម្សាន្ត ឬល្បែងលេងរបស់ពួកគេ។ BRAGG មិនអាចទ្រាំនឹងទង្វើរនោះបានទេ គាត់ព្យាយាមរកវីធីដើម្បីផ្តល់មេរៀនដល់ពួកកូនអ្នកមាននោះម្តង។ សំដីមើលងាយដល់ BRAGG បានលេចឮដល់លោកគ្រូ-អ្នកគ្រូក្នុងសាលា។
មានថ្ងៃមួយ BRAGG ត្រូវបានហៅចូលមកបន្ទប់ត្រូតពិនិត្យសិស្ស ទើបតែបោះជំហ៊ានចូល គាត់ក៏បានឃើញ លោកគ្រូ ពិនិត្យសិស្សក្រលេកមើល គាត់ជាមួយក្រសែភ្នែកយ៉ាងចម្លែក ជាពិសេសសំលឹងមើលស្បែកជើងចាស់ហើយមិនល្មមជើងរបស់គាត់ ក្រោយមកគាត់បានយល់បញ្ហាទាំងអស់។ BRAGG តាំងស្មារតីរួចដើរចូលក្នុងបន្ទប់លោកគ្រូ លូកចូលក្នុងហោប៉ៅទាយយកសំបុត្រមួយមកឲ្យលោកគ្រូ។
លោកគ្រូបានបើកសំបុត្រអានពេលបាន រួចបានយកដៃគោះស្មារបស់ BRAGG ហើយនិយាយសុំទោស BRAGG។ ពេល BRAGG មិនអាចទប់ទឹកភ្នែកខ្លួនឯងបានទេ គាត់បានសម្រក់ទឹកភ្នែកយ៉ាងច្រើនចំពោះមុខលោកគ្រូ គាត់យំព្រោះមានការសោកស្តាយចំពោះទង្វើដែលមិត្តរបស់គាត់បានធ្វើកន្លងមកលើគាត់។
នៅក្នុងសំបុត្រនោះមានឃ្លាមួយបានសរសេរថា ”…..កូនប្រុសឲ្យពុកសុំទោស កូនរង់ចាំ ១ឆ្នាំ ទៅ២ឆ្នាំ ទៀត ស្បែកជើងចាស់នេះនឹងត្រូវល្មមជើងរបស់កូនហើយ។ ឪពុកមានក្តីសង្ឃឹមថាថ្ងៃណាមួយដែលកូនបានទទួលជោគជ័យ នោះជារឿងមួយដ៍មានមោទភាព ដែលកូនរបស់ពុកពាក់ស្បែកជើងចាស់ដើម្បីតស៊ូសិក្សារហូតបានទទួលជោគជ័យ“។
BRAGG មិនបានធ្វើឲ្យឪពុករបស់គេមានការខកចិត្តនោះទេ ភាពក្រីក្រមិនបានធ្វើឲ្យគាត់បាក់ទឹកចិត្តនោះទេតែវាបែបរជាកម្លាំងចិត្តក្នុងការតស៊ូ អត់ធ្មតសម្រាប់គាត់ក្នុងការសិក្សាទៅវិញ។ BRAGG បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការសិក្សា យកសកម្មភាពរបស់ខ្លួនជាគំរូសម្រាប់ជនក្រីក្រតស៊ូក្នុងការសិក្សា។
ដោយសារតែការខំប្រឹងតស៊ូនោះគាត់បានទទួលស្នាដៃយ៉ាងល្អប្រសើរ ហើយត្រូវបានទទួលអាហារូបករណ៍សិក្សាក្នុងសកលវិទ្យាល័យ ខេមព្រីទ ដ៏ល្បីក្នុងប្រទេសអង់គ្លេស។ ក្នុងការប្រលងពានរង្វាន់រូបវិទ្យា និងគណិតវិទ្យាក្នុងសលកវិទ្យាល័យ ខេមព្រីទ ដែលគេប្រារព្ធឡើង១ឆ្នាំម្តង គាត់តែងតែទទួលបានពានរង្វាន់ជាប្រចាំ។ គាត់ស្រលាញ់ រូបវិទ្យាណាស់ តែសា្នដែក្នុងផ្នែកគណិតវិទ្យារបស់គាត់ក៏មិនអន់ដែរ ហេតុនេះហើយក្នុងការប្រលងស្នាដៃគណិតវិទ្យារបស់គាត់មានច្រើនជាងរូបវិទ្យាទៅទៀត។
ក្នុងឆ្នាំ ១៨៨៦ នៅពេលដែលគាត់បានក្លាយជាសាស្ត្រាចារ្យ គណិតវិទ្យា និងរូបវិទ្យា ក្នុងសកលវិទ្យាល័យ អាដាឡាត គាត់ទើបមានអាយុ បាន២៤ឆ្នាំទេ នៅទីនោះហើយដែល BRAGG ចាប់ផ្តើមសិក្សាស្រាវជ្រាវពីកាំរស្មី អ៊ិច រហូតទទួលបានពានរង្វាន់ណូបែលរូបវិទ្យាក្នុងឆ្នាំ ១៩១៥។
សំដីមាសរបស់ BRAGG
ការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រ គឺមិនមានចំណុចបញ្ចប់នោះទេ ឯការចេះដឹងរបស់មនុស្សក៏គ្នាដែនកំនត់ដែរ!
ប្រែសម្រួលដោយ៖ លោក ម៉ៅ សុខេន
មតិយោបល់