វ៉ា យ៉ាវ គឺជាព្រះនាមពិតរបស់ព្រះមហាថេរមួយអង្គ
នោះគឺ សម្ដេច ព្រះមហាឃោសានន្ទ
សម្ដេច ព្រះមហាឃោសនន្ទ ទ្រង់ប្រសូត្រនៅឆ្នាំ១៩២៥
នៅក្នុងខេត្តតាកែវ ព្រះអង្គជាអ្នកប្រាជ្ញបញ្ញវន្តសង្ឃខ្មែរដ៏
ឆ្នើមមួយអង្គ ដែលអន្តរជាតិក្នុងពិភពលោកទទួលស្គាល់
ព្រះអង្គ បានទទួលឋាន: គោរមងារជា “សម្ដេច” នៅឆ្នាំ ១៩៩២ ក្នុងចំណោមព្រះមហាថេរ២អង្គទៀត (សម្ដេច
នន្ទ ង៉ែត និង សម្ដេច អ៊ុម ស៊ុម) ។
សម្ដេចទ្រង់សុគតនៅឆ្នាំ២០០៧ ក្នុងព្រះជន្ម៨២វស្សា
នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ។
លក្ខណ:ពិសេស៖
១.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលទទួលបានការស្នើព្រះនាមដើម្បី«ទទួលពានរង្វាន់ណូប៊ែលសន្តិភាព» ពីសមាជិក ព្រឹទ្ធសភាសហរដ្ឋអាមេរិច (លោក Claiborne Pell)
ចំនូន៤ដង ។
២.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរដែលនិយាយភាសាបរទេសបានច្រើន
ជាងព្រះសង្ឃខ្មែរណាៗទាំងអស់
៣.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលបានចាត់ជា«ព្រះរស់របស់ផែនដី» ក្នុងចំណោមព្រះរស់ទាំង៥រូបនៅចុងសតវត្ស
ទី២០ នៅក្នុងសៀវភៅ Buddha and Wisdom
៤.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលចូលធ្វើការនៅអង្គការ សហប្រជាជាតិ ក្នុងឋាន:ជា «ទីប្រឹក្សាយោបល់»
ផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងវប្បធម៌
៥.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលសម្ដែងធម៌ក្នុងសមរភូមិ (១៩៩៤)ដែលកំពុងច្បាំងគ្នា រវាងខ្មែរក្រហមនិងទ័ពរដ្ឋាភិបាល ឲ្យមនុស្សប្រមាណ១០០០នាក់ស្ដាប់ នៅ
ភូមិគីឡូ៣៨ ស្រុករតនមណ្ឌល ខេត្តបាត់ដំបង
៦.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលមានសមានទាននូវការ
«មិននិយាយ»នៅជីវិតចុងក្រោយរហូតដល់ពេលសុគត
៧.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលទទួលបានពានរង្វាន់សន្តិភាព
« Niwano» ពីប្រទេសជប៉ុន និង ពានរង្វាន់ Thorolf Rafto ពីប្រទេសណ័រវេ
៨.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ដែលបានលះបង់ពេញមួយជីវិត
របស់ព្រះអង្គសម្រាប់ខ្មែរហើយត្រូវបានជនជាតិខ្មែររបស់ព្រះអង្គមិនស្គាល់ «ព្រះអង្គថាជានរណា?»
៩.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរ ដែលពិភពលោកស្គាល់ព្រះអង្គច្រើន
ជាងជនជាតិខ្មែររបស់ព្រះអង្គ។
១០.ជាក្រុមព្រះសង្ឃខ្មែរទី១(មហា អាំ សួន មហា វ៉ាយ៉ាវ
និង មហា មាស ចន) ទៅរៀនព្រះពុទ្ធសាសនា នៅ
វិទ្យាស្ថាននាវលន្ទា ប្រទេសឥណ្ឌា ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៥។
១១.ជាព្រះសង្ឃខ្មែរទី១ ផ្ដើមធ្វើ«ធម្មយាត្រា»នៅកម្ពុជា
ដើម្បីសន្តិភាព និង អហឹង្សា សម្រាប់មនុស្សជាតិ និង
មាតុភូមិ ។
***ស្រង់ចាកពីអត្តបទ
ព្រះមុនីកោសល បណ្ឌិត យ៉ន សេងយៀត!
មតិយោបល់