បង់ក្លាដេស: សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់បង់ក្លាដេសបាននិយាយថា ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាទៅលើសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងនាំមកនូវមហន្តរាយចំពោះវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសទាំងអស់នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក រួមទាំងសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកផងដែរ។

លោក Muhammad Mahmood ជាអតីតប្រធាននៃសាលាសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនៅសាកលវិទ្យាល័យ Victoria បានប្រាប់ស៊ីនហួនៅក្នុងបទសម្ភាសចុងក្រោយនេះថា សកម្មភាពប្រដាប់អាវុធរបស់អាមេរិកនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងនឹងរំខានដល់ផ្លូវសមុទ្រធ្ងន់ធ្ងរ នៅក្នុងតំបន់នេះ ដែលនឹងក្លាយជាគ្រោះមហន្តរាយដល់សហរដ្ឋអាមេរិក និងថែមទាំងបង្កដល់ប្រទេសនៅក្នុងតំបន់នេះផងដែរ។

លោកជឿថាជាការពិតសេដ្ឋកិច្ចនឹងនាំយកមកនូវកម្រិតណាមួយនៃភាពប្រក្រតីសម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកដើម្បីបញ្ឈប់ពីការទទួលយកការសម្រេចចិត្តភ្លាមៗ លោកបាននិយាយសំដៅទៅការពិតដែលថាចិននៅតែជាទីផ្សារសំខាន់បំផុតសម្រាប់សាជីវកម្មអាមេរិក និងថាប្រទេសចិនអាចកាត់ផ្តាច់អាជីវកម្មរបស់ខ្លួន បើសិនអាមេរិកនៅតែចចេះរឹងរូសនៅក្នុងរឿងរសើបក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។

ការបង្កើតសម្ពាធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិទៅលើចិននោះ វាមានន័យថាអាជីវកម្មកាន់តែច្រើនសម្រាប់ពួកគេ។ ដូច្នេះវានឹងមិនពិតប្រាកដសម្រាប់អាមេរិកបានបន្តបង្កើនការប្រឈមមុខដាក់ឈ្លានពានរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ អ្នកជំនាញបាននិយាយថា ការគិតនាពេលបច្ចុប្បន្ននៅក្នុងទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនបានកំណត់សមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងសមុទ្រចិនខាងកើតជាតំបន់ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែរក្សាអនុភាពរបស់ខ្លួន។

លោកបាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិកមិនមែនជាភាគីជម្លោះនោះទេ ប៉ុន្តែអាមេរិកតែងតែបាននិយាយថា ខ្លួនគ្រាន់តែចង់ធានាឱ្យមានសេរីភាពដើម្បីងាយស្រួលការធ្វើនាវាចរណ៍។ សម្រាប់រយ:ពេលវែងមួយប្រទេសចិនបានរក្សាការអនុម័តមានសុវត្ថិភាពណាស់នៅជុំវិញសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ វាជាការគាំពារជីវិតរបស់ចិន ហើយប្រទេសចិនខ្លួនឯងត្រូវតែរក្សាទុកវាដោយមិនគិតថ្លៃក្នុងការចាប់អារម្មណ៍របស់ខ្លួន។ វាហាក់ដូចជាថាអាមេរិកមិនចង់ឱ្យចិនបង្កើនឥទ្ធិពលដោយសន្តិវិធី។

អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបានបន្ថែមថា សហរដ្ឋអាមេរិកបានវិលត្រឡប់មកកាន់តំបន់អាស៊ីវិញ គឺជារឿងមិនត្រឹមទេតែជាការជ្រៀតជ្រែកគោលនយោបាយ​ផ្ទៃក្នុង​នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។ ហើយកោះនៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងនិងដែនទឹកជុំវិញតែងតែត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាដែនដីចិននិងច្រករបៀងដែលភ្ជាប់​ប្រទេសចិន​ទៅកាន់ពិភពលោកនេះ។ ជម្លោះពហុភាគីត្រូវបានកម្លាំងខាងក្រៅតែមួយគត់ដែលបានគូរក្នុងប្រទេសជិតខាង។

លោកបាននិយាយថា ផែនទីបន្ទាត់ប្រាំបួនរស់នៅក្នុងអនាគតរបស់ប្រទេសចិនត្រូវបានគូរនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៧ ប៉ុន្តែគ្មានប្រទេសណាមួយជំទាស់នឹងវានៅពេលនោះទេ នៅពេលដែលចិនបានគូសរួចហើយ។ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៩ បានអះអាងបែបនេះដោយសារបន្ទាត់ប្រាំបួនរបស់ខ្លួន។ ប្រសិនបើពួកគេធ្លាប់មានករណីជំនាស់នាពេលនោះ គួរតែពួកគេបានលើកឡើងហើយ នៅក្នុងឆ្នាំ១៩៤៧ មិនមែននៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ។ សេដ្ឋវិទូរូបនេះបានឱ្យដឹងថា គ្មានការសង្ស័យនោះទេ ដែលថា ប្រទេសចិនចង់ដោះស្រាយជម្លោះដែនសមុទ្រតាមរយ:ការចរចា៕