ចិន: ចិននឹងធ្វើសមយុទ្ធយោធានៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលមានជម្លោះ មុនពេលសេចក្តីសម្រេចមួយដោយតុលាការអន្តរ ជាតិលើបញ្ហាប្រឈមទៅនឹងការទាមទារដែនសមុទ្ររបស់ខ្លួន ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងប្រទេសទាំងបី រួមមាន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង និងសហរដ្ឋ អាមេរិកដែលមានធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នាជាប្រវត្តិសាស្ត្រកាលពីកន្លងទៅថ្មីៗនេះ។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយដោយ BBC នៅថ្ងៃទី០៤ កក្កដា ឆ្នាំ២០១៦នេះ។

សេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដោយរដ្ឋបាលសុវត្ថិភាពដែនសមុទ្របាននិយាយថា ពួកគេនឹងត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងនៅក្នុងដែនទឹកជុំវិញកោះ Paracel ។ ចិនធ្វើសមយុទ្ធជាទៀងទាត់ បើទោះបីជា វៀតណាម ហ្វីលីពីនម៉ាឡេស៊ី ប៊្រុយណេនិងកោះតៃវ៉ាន់ បានទាមទារតំបន់ត្រួតស៊ីគ្នានៅក្នុង សមុទ្រ នេះ។ ប៉ុន្តែភាពតានតឹងកំពុងកើនឡើងខ្ពស់ពេលខាងមុខនៃសេចក្តីសម្រេចនេះបានរំពឹងទុកថានៅសប្តាហ៍ក្រោយ។

តុលាការអចិន្ត្រៃយ៍នៃអាជ្ញាកណ្តាលដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងឡាអេប្រទេសហូឡង់ បាននិយាយថា ខ្លួននឹងចេញការសម្រេចចិត្តមួយនៅថ្ងៃទី ១២ ខែកក្កដានៅលើបញ្ហាប្រឈមដែលធ្វើឡើងដោយប្រទេសហ្វីលីពីន ដើម្បីទាមទារនៅក្នុងតំបន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រនិងសម្បូរធនធាននេះពីប្រទេស ចិន។

ទោះជាយ៉ាងណា ប្រទេសចិនបានធ្វើពហិការមិនចូលជាប់លាប់កិច្ចដំណើរការនីតិវិធីដោយទទូចថា ខ្លួនមានសិទ្ធិអំណាចដើម្បីគ្រប់គ្រង ក្នុងករណី នេះ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបាននិយាយថា ការធ្វើសមយុទ្ធរបស់ចិននេះនឹងត្រូវប្រារព្ធធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី០៥ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែកក្កដា ហើយ នាវាបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលទឹកនៅក្នុងពេលនោះ។

បណ្តាប្រទេសដែលជាគូប្រជែងលើដែនដីក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូងអស់រយៈពេលជាច្រើនសតវត្សរ៍មកហើយប៉ុន្តែភាពតានតឹងបានកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ប្រជុំកូនកោះនិងដែនទឹកត្រូវបានគេអះអាងថា មួយផ្នែកឬទាំងមូលដោយតៃវ៉ាន់ ចិន វៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ីនិងប្រ៊ុយណេ។

ចិនបានគាំទ្រការពង្រីករបស់ខ្លួនជាមួយនឹងការទាមទារការកសាងនិងកោះល្បាតកងនាវាចរ ខណៈពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកបាននិយាយថា វាប្រឆាំងនឹងការរឹតបន្តឹងលើសេរីភាពនាវាចរណ៍និងអធិបតេយ្យភាព ហើយការអះអាងរបស់ចិន គឺខុសច្បាប់គ្រប់ភាគី។

ការរង្កៀសចិត្តគ្នាបានបង្កឱ្យមានក្តីបារម្ភនេះបានបញ្ជាក់ថា តំបន់នេះត្រូវបានក្លាយជាចំណុចផ្ទុះជម្លោះជាមួយនឹងផលវិបាកដែលអាចកើតមានឡើង ចំពោះពិភពលោកទាំងមូល៕