កើតនៅទីក្រុងបូផល Bhopal នៅថ្ងៃទី ១ មេសា ឆ្នាំ ១៩៣៦ ពោលគឺនៅ១១ឆ្នាំមុន អាណាចក្រអង់គ្លេស សម្រេចពុះ បំបែកទឹកដី ឥណ្ឌា និងប៉ាគីស្ថាន (នៅឆ្នាំ ១៩៤៧) លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ បានទទួលសញ្ញាប័ត្រផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តនៅឆ្នាំ ១៩៦០ នៅសកលវិទ្យាល័យ ការ៉ាឈី ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។ លោកបានទៅបន្តការសិក្សា បន្ថែម នៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង នៅប្រទេសហូឡង់ និងនៅប៊ែលហ្ស៊ិក។
នៅពេលត្រលប់ចូលប្រទេសវិញ លោកលោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ ត្រូវបាននាយករដ្ឋមន្រ្តីសម័យនោះ Zulfikar Ali Bhutto តែងតាំងជាប្រធានកម្មវិធីចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូមជាតិ។ ស្នាដៃ និងការចូលរួមសំខាន់របស់លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ នៅក្នុងកម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរប៉ាគីស្ថាន គឺការបង្កើតម៉ាស៊ីនប្រតិករ ដែលអាចចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម ក្នុងកម្រិតមួយខ្ពស់ ដើម្បីផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ប្រទេសហូឡង់ផ្ទាល់ ធ្លាប់បានចោទប្រកាន់ លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ ថា បានលួចយកបច្ចេកវិទ្យានេះ នៅពេលលោកធ្វើការឲ្យក្រុមហ៊ុននុយក្លេអ៊ែរអង់គ្លេស នៅទឹកដីហូឡង់។
នៅ១៩៧៨ ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តដឹកនាំដោយ លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់បានសម្រេចជោគជ័យក្នុងការចម្រើនសារធាតុអ៊ុយរ៉ាញ៉ូម និងបានប្រកាសត្រៀមខ្លួនបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ លើកទី១របស់ប៉ាគីស្ថាន នៅឆ្នាំ ១៩៨៤។
គេត្រូវរង់ចាំ រហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៩៨ ទើបប៉ាគីស្ថានបានក្លាយជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរផ្លូវការ បន្ទាប់ពីប៉ាគីស្ថានសាកល្បង គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ ជាលើកទី១ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងឥណ្ឌា បងប្អូនសត្រូវរបស់ប៉ាគីស្ថាន ដែលទើបបាញ់សាកល្បងគ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរ កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃមុន។
លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ធ្លាប់និយាយថា ប៉ាគីស្ថានមិនចង់មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ប៉ាគីស្ថាន “ត្រូវបង្ខំចិត្តផលិតវាឡើង”។
ការចូលរួមចំណែករបស់លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ ដែលធ្វើឲ្យប៉ាគីស្ថានក្លាយជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរមួយក្នុងលោក (មហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរ មាន៩ ក្នុងពិភពលោក) បានធ្វើឲ្យ លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ ក្លាយ ជាវីរបុរសជាតិ ក្នុងក្រសែភ្នែកប្រជាជនប៉ាគីស្ថាន។
ប៉ុន្តែ សម្រាប់ប្រទេសលោកខាងលិច លោក អាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ ជាអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តដ៏គ្រោះថ្នាក់ ព្រោះលោកបានចែករំលែក កម្មវិធីនុយក្លេអ៊ែរជាមួយប្រទេសមានគំនិតមិនល្អ ដូចជា អ៊ីរ៉ង់ កូរ៉េខាងជើង និងលីប៊ី ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ ១៩៩០។ នៅឆ្នាំ ២០០៤ នៅក្រោយ ទីភ្នាក់ងារថាមពលបរិមាណូ អន្តរជាតិ ដាក់បញ្ចូល ឈ្មោះ អ្នកវិទ្យាសាស្រ្ត ប៉ាគីស្ថានក្នុងបញ្ជីខ្មៅ លោកបិតានុយក្លេអ៊ែរ ខាន់ បានទទួលស្គាល់ថា លោកពិតជាបានចែកចាយសកម្មភាពនុយក្លេអ៊ែរទៅបរទេស។ នៅឆ្នាំដដែល លោកត្រូវបានតុលាការប៉ាគីស្ថាន ចេញបញ្ជាឲ្យជាប់ឃុំក្នុងគេហដ្ឋាន មុននឹងត្រូវសេនាប្រមុខ លោកPervez Musharraf លើកលែងទោស នៅឆ្នាំ ២០០៩។ ប៉ុន្តែ ក្រោយដោះលែង ឲ្យមានសេរីភាព ឡើងវិញ លោកអាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់ នៅតែត្រូវស្ថិតនៅក្រោមការយាម ការពារ សុវត្ថិភាព ដ៏តឹងតែងបំផុត។ លោកអាប់ឌុល កាឌៀរ ខាន់បានទទួលមរណភាពកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ លោកជាអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តដ៏ចម្រូងចម្រាស សម្រាប់អន្តរជាតិ ប៉ុន្តែ សម្រាប់ប្រជាជនប៉ាគីស្ថាន លោកជាវីរបុរសជាតិ និងនៅតែមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមប្រជាជនប៉ាគីស្ថាន។ ឈ្មោះរបស់លោកត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់ដាក់ឈ្មោះសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ចំណែកមុខរបស់លោកត្រូវបានគេបិទផ្សាយ លើទំនិញ វិបសៃតិ៍ នៅប៉ាគីស្ថាន៕
មតិយោបល់