ព័ត៌មានជាតិ

ចិន និង​រុស្ស៊ី​កំពុង​រិះរក​វិធីសាស្ដ្រ រៀបចំ​សណ្ដាប់ធ្នាប់​ពិភពលោក​ជា​ថ្មី ឡើងវិញ​

​ជាច្រើន​ទសវត្សរ៍​កន្លងមក កម្លាំង ទាហានជើងទឹក​អឺរ៉ុប​បង្ហាញ​វត្ដ​មាននៅ គ្រប់ទិសទី​ជុំវិញ​ពិភពលោក​ដើម្បី​ឃួង យក​ធនធានធម្មជាតិ ជួញដូរ និង​បង្កើត បណ្ដាញ​គ្រប់គ្រង​ពិភពលោក​ទាំងមូល​។ ប៉ុន្ដែ​រូបភាព​ទាំងនោះ ពេលនេះ​ត្រូវបាន ផ្លាស់ប្ដូរ​ទាំង​ស្រុង​ដោយសារតែ​ការ លើកឡើង​នៃ​ប្រទេស​ចិន និង​រុស្ស៊ី ។
​នៅ​រដូវរងា​ឆ្នាំ​២០១៥ គេ​នឹង​អាច មើល​ឃើញ​កម្លាំង​ទាហានជើងទឹក​ចិន នៅ​តំបន់​សមុទ្រ​មេ​ឌី​ទែ​ររ៉ា​ណេ​ជា​លើក ដំបូង​ចូលរួម​ធ្វើ​សកម្មភាព​ធ្វើ​សមយុទ្ធ ជាមួយ​រុស្ស៊ី ។ គម្រោង​ធ្វើ​សមយុទ្ធ​នោះ ត្រូវបាន​ប្រកាស​កាលពី​សបា្ដហ៍​មុន​នៅ ទីក្រុង​ប៉េកាំង​ក្រោយ​កិច្ចប្រជុំ​រវាង​មន្ដ្រី យោធា​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ ។
​ជា​ការពិត​ណាស់ ចិន​ប្រាកដជា​ពេញ ចិត្ដ​យ៉ាង​ខ្លាំង​នៅពេល​ដែល​នាវាចម្បាំង របស់​កម្លាំង​ទាហានជើងទឹក​ចិន​បង្ហាញ វត្ដ​មាននៅ​តំបន់​សមុទ្រ​ដែល​គេ​ចាត់ ទុក​ថា​ជា​បេះដូង​នៃ​សម្ពន្ធមិត្ដ​អឺរ៉ុប ។ ប៉ុន្ដែ​ការធ្វើ​សមយុទ្ធ​នោះ​មិនមែនជា តំណាង​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ វា​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង ច្បាស់​ពី​ដំណើរ​ឆ្ពោះ​ទៅមុខ​ដ៏​សំខាន់ របស់​ចិន និង​រុស្ស៊ី​ដែល​ចាប់ដៃគ្នា​រៀប ចំ​សន្ដិសុខ​សណ្ដាប់ធ្នាប់​ពិភពលោក ឡើង​វិញ​នៅ​ពេល​ដ៏​ខ្លី​ខាងមុខ ។
​រដ្ឋាភិបាល​ទីក្រុង​ប៉េកាំង និង​ទីក្រុង មូ​ស្គូ​តែងតែ​ប្រឆាំង​រាល់​សកម្មភាព យោធា​របស់​លោក​ខាងលិច នៅ​ជិត ព្រំដែន​របស់​ខ្លួន ។ ចិន​បាន​ប្រតិកម្ម យ៉ាងខ្លាំង​ពេល​មាន​យន្ដហោះ​យាម ល្បាត​របស់​កម្លាំង​ទាហានជើងទឹក​អា​មេ រិក​ហោះហើ​រជិត​ព្រំដែន​សមុទ្រ​របស់ ខ្លួន ។ រុស្ស៊ី​ក៏​កំពុង​រារាំង​គម្រោង​ឆ្ពោះ ទៅ​ទិស​ខាងកើត​របស់​អង្គការ​ណា​តូ ដើម្បី​ដាក់​បញ្ចូល​សមាជិក​ថ្មី​ដែល​ជា ប្រទេស​អតីត​សហភាពសូវៀត​ក្នុង​គោល ដៅ​ឡោមព័ទ្ធ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​មិន​ឱ្យ​ងើប ។
​ដូច្នេះ​ការធ្វើ​សមយុទ្ធ​រួម​នៅពេល ខាង​មុខ​នៅ​សមុទ្រ​មេ​ឌី​ទែ​ររ៉ា​ណេ​ជាសារ ដ៏​មាន​សារសំខាន់ និង​ច្បាស់លាស់​ដល់ ប្រទេស​លោកខាងលិច ។ ប្រសិនបើ ណា​តូ​នៅតែ​បន្ដ​យាមល្បាត​ជិត​ព្រំដែន ចិន និង​រុស្ស៊ី ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​ក៏​អាច​ចូល ទៅ​កៀក​ព្រំដែន​ណា​តូ និង​អាមេរិក​ផង ដែរ ។
​ខាងក្រោយ​នៃ​គម្រោង​ធ្វើ​សមយុទ្ធ រួម​ជា​យុទ្ធសាស្ដ្រ​ស៊ីជម្រៅ​របស់​ចិន និង រុស្ស៊ី​ក្នុង​គោលដៅ​រៀបចំ​សណ្ដាប់ធ្នាប់ សន្ដិសុខ​ពិភពលោក​ឡើងវិញ​ពឹងផ្អែក ទៅលើ​ឥទ្ធិពល​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ ។ ទាំង​ចិន និង​រុស្ស៊ី​បាន​យល់ឃើញថា ប្រទេស​ទាំង ពីរ​មាន​សិទ្ធិ​ច្រានចោល ឬ​ទទួលយក​នូវ អ្វី​ដែល​កំពុងតែ​កើតមាន​នៅក្នុង​ប្រទេស ជិតខាង ។
​នៅក្នុង​វិធីសាស្ដ្រ​ចូល​ទៅ​កៀក​គ្រប់ គ្រង រុស្ស៊ី​បានចាត់ទុក​អ៊ុយ​ក្រែនថា​ជា ប្រទេស​ស្ថិតក្រោម​អាណានិគម​ន៍រ​បស់ ទីក្រុង​មូ​ស្គូជា​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​កន្លងមក ហើយ​ពេលនេះ បើ​ចូល​ជា​សមាជិក សហគមន៍​អឺរ៉ុប​គឺជា​រឿង​មិន​អាច​ទទួល យក​បាន​ឡើយ ។ ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី លោក​វ្ល៉ា​ឌី​មៀរ ពូ​ទីន ក៏​ជំរុញ​ទស្សនៈ បង្កើត​សម្ពន្ធមិត្ដ​អាស៊ី​អឺរ៉ុប​ដើម្បី​ស្ដារ កិត្ដិយស​របស់​រុស្ស៊ី​នៅ​តំបន់​ដែល​រុស្ស៊ី មាន​ឥទ្ធិពល​ទៅលើ​ជា​យូរណាស់​មក ហើយ ។
​កន្លងមក​ថ្មីៗ ចិន​ក៏​បាន​ស្វែងរក​វិធី សាស្ដ្រ​បង្កើត​ឥទ្ធិពល​របស់​ខ្លួន​នៅ​ទ្វីប អាស៊ី ពឹងផ្អែក​ទៅ​លើ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច យ៉ាង​ខ្ពស់​របស់​ខ្លួន ។ ប៉ុន្ដែ​ចិន បែរជា អនុវត្ដ​គោលនយោបាយ​គំរាមកំហែង ដល់​សន្ដិសុខ​ប្រទេស​ជិតខាង ។ បច្ចុប្បន្ន ចិន​កំពុង​ជ្រៀតជ្រែក​ចូល​ក្នុង​វិវាទ​ដែន អធិបតេយ្យ​ជាមួយ​ប្រទេស​ជាច្រើន ដែល​មាន​ព្រំដែន​គោក និង​ដែនសមុទ្រ ជាប់​គ្នា ក្នុងនោះ​មាន​ទាំង​ប្រទេស​ឥណ្ឌា និង​ជប៉ុន និង​បណ្ដា​ប្រទេស​តំបន់​អាស៊ី ភាគ​អាគ្នេយ៍ ។ កាលពី​ឆ្នាំ​២០១៣ ចិន ក៏​បាន​ប្រកាស​បង្កើត​តំបន់​ការពារ​ដែន អាកាស​នៅ​តំបន់​សមុទ្រ​ចិន​ភាគ​ខាង កើត​ក្នុង​គោលដៅ​គ្រប់គ្រង​ទៅលើ​ប្រជុំ កោះ​ដែល​មាន​វិវាទ ។
​ទស្សនៈ​មួយចំនួន​របស់​លោក​ខាង លិច​បាន​លើកឡើង​ថា ដើម្បី​សន្ដិភាព គួរតែ​ទទួលស្គាល់​ឥទ្ធិពល​របស់​រុស្ស៊ី និង ចិន​នៅក្នុង​តំបន់ ។ ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​បទ សម្ភាសន៍​មួយ អតីតរដ្ឋមន្ដ្រី​ការបរទេស អាមេរិក លោក Henry Kissiger បាន និយាយ​ដោយ​ចំៗ​ថា មាន​មូលហេតុ​ជា ច្រើន​ដែល​ធ្វើឱ្យ​អ៊ុយ​ក្រែន​មិនអាច សម្រេច​អនាគត​របស់​ខ្លួន​បានឡើយ ដោយ​ប្រទេស​នេះ​ស្ថិតក្រោម​ឥទ្ធិពល របស់​រុស្ស៊ី ។ ដូច្នេះ​ដើម្បី​សន្ដិភាព លោកខាងលិច​ក៏​ត្រូវ​ទទួលស្គាល់​នូវ ឥទ្ធិពល​ទាំងនោះ​ផងដែរ ។​
​រដ្ឋាភិបាល​របស់​ប្រធានាធិបតី អាមេរិក​លោក​បា​រ៉ាក់ អូ​បា​ម៉ា ពិតជា មិន​ទទួលស្គាល់​នូវ​ការ​ចូល​មក​កៀក​ទាំង នោះ​របស់​រុស្ស៊ី និង​ចិន ។ អនុប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សា​សន្ដិសុខ​ជាតិ​អាមេរិក ក៏បាន ប្រឆាំង​ទៅនឹង​ទស្សនៈ​ជា​ប្រទេស​មហា អំណាច​នៅក្នុង​តំបន់ ។​
​ជាមួយនឹង​សក្ដានុពល​ទាំង​សេដ្ឋកិច្ច និង​យោធា​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន អាមេរិក អាច​នឹង​បង្កើន​ឥទ្ធិពល​នៅ​គ្រប់ទិសទី​ជុំ វិញ​ពិភពលោក ។ ចំពោះ​រដ្ឋាភិបាល​ទី ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន មិន បាន​ប្រើប្រាស់​ទស្សនៈ​ជា​ប្រទេស​មហា អំណាច​ក្នុង​តំបន់​ទៀត​ឡើយ គឺជា​មហា អំណាច​ពិភពលោក​ទាំងមូល​។ អាមេរិក បាន​ដាក់​កម្លាំង​ទាហានជើងទឹក​ជាច្រើន នៅ​ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ទីតាំង​ទ័ពអាកាស នៅ​បា​រ៉ែ​ន កាតារ ចំណែក​ណា​តូ​ក៏បាន បង្កើត​ទីតាំង​យោធា​នៅ​គ្រប់ទិសទី​ជុំវិញ ពិភពលោក ពិសេស​គឺ​ប្រទេស​ដែលជា សមាជិក ។
​ជា​ការពិត ចិន និង​រុស្ស៊ី​ពិតជា​ព្រួយ បារម្ភ​យ៉ាងខ្លាំង​ដែល​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​អាច ប្រឈម​នឹង​ការ​នៅ​ឯកោ​នៅក្នុង​យុទ្ធ សាស្ដ្រ​រារាំង​អាមេរិក ។ អាមេរិក​មាន សម្ពន្ធមិត្ដ​នៅ​គ្រប់ទិសទី ជុំវិញ​ពិភព លោក ហើយ​បើ​អា​មេរិ​កាត់ផ្ដាច់​ទំនា​ក់ ទំនង​ជា​មួយ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ​នោះ ប្រទេស ដទៃ​ទៀត​ក៏​ត្រូវ​ដើរ​តាម​អាមេរិក​កាត់ ផ្ដាច់ទំនាក់ទំនង​ដូចគ្នា ។ ទាំងនោះ​ហើយ ចិន និង​រុស្ស៊ី​ប្រាកដ​ជា​នៅ​ឯកោ ។
​ការ​ដែល​ចិន និង​រុស្ស៊ី​ចង់​អនុវត្ដ​ន៍ នូវ​យុទ្ធសាស្ដ្រ​រៀបចំ​ពិភពលោក​ឡើង វិញ មិនមែន​ជា​រឿង​ងាយស្រួល​នោះ​ទេ ដោយ​បច្ចុប្បន្ន យុទ្ធសាស្ដ្រ​នៅលើ​ពិភព លោក​ស្ថិត​ក្រោម​ការរៀបចំ​របស់ អាមេរិក និង​សម្ពន្ធមិត្ដ ។ បើ​ចិន និង រុស្ស៊ី​ចង់​ធ្វើ​រឿង​នោះ​បាន​ជោគជ័យ លុះ ត្រា​ណា​តែ​យកឈ្នះ​អាមេរិក​ជាមុនសិន​។ ការ​ដែល​យក​ឈ្នះ​អាមេរិក ក្លាយជា ប្រទេស​មហាអំណាច​ទីមួយ​លើ​ពិភព លោក មិនមែន​ជា​រឿង​ដែល​អាច​កើត ឡើង​ពីរ បី​ឆ្នាំ​ខាង​មុខ​នោះ​ឡើយ គឺ​ចិន និង​រុស្ស៊ី​ចាំបាច់​ត្រូវ​ប្រើ​រយៈពេល​ពី​២០ ឆ្នាំ​ឡើង ហើយ​មិន​ប្រាកដថា យកឈ្នះ អាមេរិក​ទាំងស្រុង​នោះ​ឡើយ​៕

China

មតិយោបល់